राष्ट्रीय एकता दिना निमित्त संबोधन

 नमस्कार !

राष्ट्रीय एकता दिनानिमित्त सर्व देशवासियांना खूप-खूप शुभेच्छा ! 'एक भारत, श्रेष्ठ भारत' आमच्यासाठी प्रत्येक क्षण ज्याने विशिष्ट केला, त्या राष्ट्राचे सरदार वल्लभ भाई पटेल यांना आज देश श्रद्धांजली अर्पण करत आहे.

सरदार पटेल जी इतिहासातच नाही तर आपल्या देशवासियांच्या हृदयात देखील आहेत . आजमितीला एकतेचा संदेश जोडण्यासाठी आपले ऊर्जावान सहकारी भारताचे अखंड भावनेचे प्रतीक आहेत. ही भावना आपण देशाच्या काकोपऱ्यात जात आहोत, राष्ट्रीय एकता संचलनात, स्टॅच्यू ऑफकी येथे अस्तित्वात आहोत.

मित्रांनो ,

भारत एक भौगोलिक प्रदेश नाही तर आदर्श, संकल्पना, सभ्यता-संस्कृत उदार मानकर पूर्ण राष्ट्र आहे. धरतीच्या ज्या भूभागावर आपण 130 कोटींहून अधिक भारतीय राहतो तो आपला आत्मा, आपले स्वप्ने. आपल्या आकांक्षांचा अखंड भाग आहे. शेकडो एक मजबूत भारताची समाजात आहे , परंपरांमध्ये काँग्रेसचा जो पाया विकसित झाला आहे , त्याने 'ची भावना समृद्ध केली आहे. मात्र आपण हे देखील लक्षात ठेवणे आवश्यक आहे की प्रत्येक प्रवाशाला खात्रीची खात्रीशीर सल्लामसलत. आपण एकत्र आहोत, तेव्हाच देश उद्दिष्टे प्राप्त करू.

मित्रांनो,

सरदार पटेल यांना नेहमी वाटते की भारत भक्त व्हावा, भारत सर्वसमावेशक व्हावा, भारत व्हावा आणि भारत सशक्त व्हा, विनम्र देखील व्हावा आणि विकसित व्हा. त्यांनी स्वतंत्र देशहिताला प्राधान्य दिले. आज मूळ भारत, बाह्य आणि , विविध प्रकारच्या सर्व आव्हानांचा सामना करण्यासाठी पूर्णत: सक्षम होत आहे. गेल्या 7 वर्षांमध्ये देशाने अनके दशकाचे जुने कायदे रद्द करून मुक्ती दिली आहे, राष्ट्रीय एकता संवर्धनासाठी आदर्श नवी उंच दिली आहे.

जम्मू-कश्मीर असेल, ईशान्य प्रदेश असेल किंवा दूर हिमालयातील एखादे गाव असेल, आज सर्वच प्रगतीपथावर अग्रेसर असतील. देशात आधुनिक पायाभूत सुविधा निर्माण होत आहे, भौगोलिक आणि सांस्कृतिक दरी मिटविण्याचे काम करत आहे. जेव्हा पटल एका भागाला जोडून टाकले जाते, तेव्हा विचार करणे आवश्यक असते तर कसे चालेल? लोकांच्या मनातील अंतर देखील दूर होईल तेव्हा देशाची एकता वाढेल. ''एक भारत' -श्रेष्ठ भारताची हीच भावना मजबूत करत आहे आज देशात सामाजिक, आर्थिक आणि संवैधानिक एकीकरणाचा महाज्ञ सुरू आहे. जल-थल-नभ-अंतरिक्ष, प्रत्येक क्षणावर भारताचे सामर्थ्य आणि संकल्प एकच आहे. आपल्या संरक्षणासाठी भारताच्या आत्मनिर्भरतेच्या अभियानाच्या बाहेर वाटचाल करत आहे.

आणि मित्रांनो,

अशा वेळी आपण सरदार साहेबांची एक गोष्ट लक्षात ठेवली आहे. ते म्हणाले होते -

''सामाजिक प्रयत्नांनी

आपण देशाला

एका नव्या महानतेकडे

नेऊ शकतो , तर एकतेचा अभाव आपल्याला ताज्या संकटांना तोंड देईल''

एकाचा अभाव संकटात सापडले तर सर्वांचे नवीन प्रयत्न देशाला उंचावत पहातात. स्वतंत्र भारताच्या कितीतरी उमेदवारांचे प्रयत्न जितके होते तेव्हा त्याहून अधिक महिलांच्या अमृतमहोत्सवाच्या या कालखंडात होणार आहेत. राष्ट्राचा हा अमृतकाळाचा विकास सर्वांसमोर आहे, उद्दिष्टे महात्मा आहे. हा अमृतकाळ सरदार साहेबांच्या स्वप्नातील भारताचा नवनिर्माण आहे.

मित्रांनो,

सरदार साहेब आपल्या देशाला एका शरीराच्या रूपात पहायचे , एक संपूर्ण गोष्ट म्हणून पहायचे . त्यांच्या 'एक भारत' चा अर्थ हा देखील होता ज्यात सर्वांसाठी एकमानवादी असेल.

एक समान स्वप्न पाहण्याचा अधिकार असेल. अनेक दशकांमध्‍ये त्‍यांच्‍या आ‍त्‍याही आंदोलनांची, पूर्वीची महिला-पुरुष, प्रत्येक पंथाची समूह ऊर्जा असायची. सहमत , आज जेव्हा आपण 'एक भारत' भारत बोलतो तेव्हा 'एक' चे स्वरूप काय असायला हवे ? त्या 'एक भारत' चे स्वरूप असायला हवे - एक असा भारत, जिथल्या महिलांसह अनेक मंडळे असतील. एक असा भारत, दलित, वचित आदिवासी-वनवासी, देशाचा प्रत्येक नागरिक स्वतःला एक समान मानेल ! एक असा भारत, पुरुष घर, वीज, पाणी भेद सुविधा मध्ये भेदभाव तर एक-समान अधिकार असेल !

हेच संपूर्ण देश आज सादर करत आहे.

या आराम तो नवनवीन उद्दिष्ट निश्चित करत आहे. आणि हे सर्व घडत आहे

याला कारण आज देशाच्या प्रत्येक संकल्पात सहभागी आहेत.

मित्रांनो,

जेव्हा सर्वजण सामान्यपणे प्रयत्न करतात, तेव्हा जनता काय 'परिणाम', आपण देशाच्या लोकांनी कोरोनाचे विरोधक हे पाहिले आहे.

नवीन 'कोविड' क्रिड ते 'आवश्यक औषधां'पासून ते 10 कोटी लसीची मात्रा टप्पा पार करते, हे प्रत्येक भारतीयाने, प्रत्येक उद्योगाने, प्रत्येकाने बनवलेले प्रयत्न करणे शक्य आहे.

सर्वांचा प्रयत्न भावनेला 'भारत' स्वावलंबी बनवण्याचा, आता विकासाचा वेग वाढवण्याचा प्रयत्न आपण सर्वांनी केला पाहिजे.

अलीकडेच सरकारी विभाग सामायिक शक्तींनी 'गती शक्ती' राष्ट्रीय मास्टर प्लॅनच्या रूपात एका व्यासपीठावर आणले आहे. गेल्या काही मार्केटमध्ये या ग्रुपमध्ये परिणाम झाला आहे.

बंधू आणि भगिनीनो ,

समाजाची सामील असेल तर, अनेक मोठमोठे संकल्प करणे शक्य नाही. आणि आज हे राष्ट्रीय होईल जेव्हा आपण काम करतो तेव्हा त्याचा व्यापक परिणाम होतो.

शिला-महाविद्यालयातून अभ्यास करून तरुणांनी आपल्याला कोणत्या ठिकाणी नवनिर्माण करणे शक्य आहे, याचा विचार करून लक्ष्य निश्चित करावे. यश-अपश आपले जागी आहे, पण प्रयत्न करणे अत्यंत आहे. त्याचप्रमाणे, जेव्हा आपण निवडतो तेव्हा आपण निवडतो-निवडीचा विचार करताना स्वावलंबी भारताचा प्रयत्न करत आहोत की उलट आपण हे पहावे. भारतातील विदेशी उद्योग कच्चा माल किंवा घटक सामील राहण्याचे लक्ष्य देखील साधू शकतो.

आमचे शेतकरी देखील देशाच्या गरजेनुसार शेतीसाठी नवनवीन वापरतात आणि पिकांचे अवलंब करून स्वावलंबी बनू शकतात. 

आपल्या सहकारी संस्था लहान सबलीकरण करू शकतात, आपण लहान लक्ष निर्माण करू शकतो, आपण लक्ष केंद्रित करू शकतो, त्यांच्यासाठी आपण जोडू शकतो, आपण दुर्गम नवावर विश्वास ठेवू शकतो. आपल्याला संकल्पना प्राप्त होईल.

मित्रांनो ,

या गोष्टी सामान्य वाटू शकतात, परिणाम त्यांचे दूरगामी असतील.

आपण गेल्या काही लोकांना पाहिले, स्वच्छतेच्या सामान्य समजल्या जाव्यात, लोकसहभागाने देश समर्थ्यवान बनवले. एक नागरिक म्हणून जेव्हा आपण 'एक भारत' या भावनेने आपल्यास यश दिले तर भारताच्या उत्कर्षात आपण आपले योगदान देतो. आपण नेहमी लक्षात ठेवले पाहिजे - जर उद्देश चांगला असेल तर लहान काम देखील महान असते. देशसेवेत जो आहे, त्याचे शब्दात वर्णन करतांना आनंद होत नाही. देशाच्या अखंडतेसाठी आणि एकतेसाठी आपली नागरी कर्तव्य पूर्ण करणे, हीच सरदार पटेल आपली 'खरी श्रद्धांजली' आहे.

आपल्या संकल्पसिद्धीतून प्रेरणा घेऊन आम्ही जाऊ, देशाच्या एकतेला, देशाच्या श्रेष्ठत्वाला नेऊ, या कामाने पुन्हा एकदा राष्ट्र एकता दिवस आपल्याला खूप आवडते.